مدل‌سازی عامل محور اعتماد در ساختارهای مختلف شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی مجموعه‌ای از روابط اجتماعی هستند و اعتماد، یکی از ویژگی‌های مهم روابط اجتماعی محسوب می‌شود. بی‌اعتمادی زمینه‌ساز عدم همکاری و بی‌نظمی در جامعه می‌گردد از این رو هدف اصلی این پژوهش، بررسی تولید و فرسایش اعتماد در ساختارهای شبکه‌ای مختلف است. ازآنجایی‌که تعامل‌های اجتماعی درون روابط اجتماعی رخ می‌دهند،‌ چگونگی انتخاب طرف تعامل می‌تواند بر شکل‌گیری اعتماد تأثیرگذار باشد. دو معیار مهم کنشگران در انتخاب طرف تعامل شدت اعتماد در رابطه اجتماعی و سابقه تعامل می‌باشد. بر همین اساس در این مقاله سه نوع راهبرد جهت انتخاب طرف تعامل به کار گرفته شده است که همگی مبتنی بر میزان اعتماد موجود در رابطه است: انتخاب روابط با اعتماد قوی، متوسط و ضعیف. پاسخ‌دهی طرف تعامل نیز به دو گونه‌ی تصادفی و مبتنی بر اعتماد امکان‌پذیر می‌باشد. به‌منظور بررسی دقیق چنین وضعیتی از مدل‌سازی عامل محور استفاده‌شده است چراکه با این روش می‌توان جهت به فهم فرآیندها و سازوکارها و حتی انجام آزمایش‌های مصنوعی اقدام کرد. لذا، در دو نوع ساختار شبکه‌ای چهار حالت تنظیم برای مدل طراحی گردید. هرکدام از حالات، 300 بار و در 100 واحد زمانی اجرا شد. خروجی مدل با نرم‌افزار Spss و Matlab مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند عامل‌های دارای راهبرد قوی در مقایسه با عامل‌های دارای راهبرد ضعیف بیشترین توانایی را در تولید اعتماد دارند. همچنین در شبکه‌هایی که پاسخ‌دهی عامل‌ها به‌صورت تصادفی صورت می‌گیرد، امکان انباشت اعتماد در رابطه وجود ندارد، درصورتی‌که در شبکه‌هایی که پاسخ‌دهی مبتنی بر اعتماد است شاهد انباشته شدن اعتماد در بلندمدت خواهیم بود. همچنین، اعتماد در شبکه‌های مرکزی در مقایسه با شبکه‌های خوشه‌ای با احتمال بیشتری دچار فرسایش می‌شود.